Klasyczny spektakl w kaplicy lustrzanej / Klementinum

Artyści

Klementinum

Klementinum to rozległy barokowy kompleks zabytkowych budynków - jeden z największych tego typu kompleksów w Europie - na praskim Starym Mieście. Nazwa "Klementinum" pochodzi od kaplicy wzniesionej tu ku czci św. Klemensa w XI wieku. Główna historia kompleksu rozpoczyna się jednak kilka wieków później, wraz z przybyciem do Czech jezuitów. Proces budowy ich uniwersytetu rozpoczął się w XVII wieku i trwał ponad 170 lat, co tłumaczy mieszankę stylów architektonicznych Klementinum. Kiedy zakon jezuitów został zlikwidowany w 1773 roku, opuścili oni Klementinum, ale założony przez nich uniwersytet pozostał. Obecnie w Kaplicy Lustrzanej Klementinum często odbywają się koncerty muzyki klasycznej, głównie z utworami Mozarta, Vivaldiego, Smetany i Dvoraka.

Wolfgang Amadeusz Mozart

Prawdopodobnie najważniejszy kompozytor wszech czasów, Wolfgang Amadeusz Mozart był austriackim kompozytorem końca XVIII wieku. Urodzony w 1756 roku w Salzburgu, już od dzieciństwa wykazywał niezwykły talent muzyczny. Począwszy od piątego roku życia, skomponował ponad 600 utworów, w tym koncerty, symfonie, dzieła religijne i opery, zanim zmarł przedwcześnie w wieku 35 lat. Jego wpływ na kolejne pokolenia jest nie do przecenienia - Ludwig van Beethoven napisał o Mozarcie "potomni nie zobaczą takiego talentu ponownie przez 100 lat". Pomimo ogromnego sukcesu swoich kompozycji i uznania, jakie otrzymał w całej Europie, Mozart osiągnął niewielkie bezpieczeństwo finansowe i został pochowany w nieoznaczonym grobie na wiedeńskim cmentarzu St Marx.

Ludwig van Beethoven

Ludwig van Beethoven był niemieckim pianistą i kompozytorem końca XVIII wieku. Jest dobrze znany jako najbardziej wpływowy kompozytor wszechczasów, a także kluczowa postać na scenie muzyki klasycznej. Swój talent muzyczny zademonstrował już w młodym wieku, pobierając lekcje od swojego ojca i kompozytora/dyrygenta Christiana Gottloba Neefe. Później przeniósł się do Wiednia, gdzie zyskał reputację pianisty-wirtuoza, komponując swoje popularne arcydzieła. Swoje najbardziej podziwiane dzieła tworzył przez ostatnie 15 lat życia, będąc niemal całkowicie głuchym.

Antonín Dvořák

Antonin Dvorak jest uważany za jednego z najbardziej znanych i wybitnych Czechów na świecie, ponieważ jego twórczość muzyczna zyskała międzynarodowe uznanie już za jego życia. Urodził się w 1841 roku w małej czeskiej wiosce w rodzinie rzeźnika. W wieku 6 lat Dvorak zaczął pobierać lekcje gry na skrzypcach i od razu stało się oczywiste, że chłopiec ma wyjątkowy talent muzyczny. W późniejszym okresie życia uczył się gry na fortepianie i organach, a także pracował w rzeźni. Gdy Dvorak skończył 16 lat, został przyjęty do Szkoły Organowej w Pradze, która kształciła przyszłych profesjonalnych kompozytorów. Po ukończeniu szkoły pozostał w Pradze, dołączył do orkiestry Karela Komzaka i zaczął aktywnie komponować własną muzykę. Jednak z trudem wiązał koniec z końcem i zawsze musiał pracować na boku, grając muzykę w kościołach i udzielając prywatnych lekcji muzyki. Wreszcie rok 1874 stał się punktem zwrotnym w jego życiu, kiedy wygrał grant finansowy w konkursie o nagrodę austriacką za 15 nadesłanych utworów. Pozwoliło mu to odejść z orkiestry i w pełni poświęcić się komponowaniu. W tym okresie napisał Tańce słowiańskie, Duety morawskie i Koncert skrzypcowy, które przyniosły mu ogromny sukces. W 1892 r. został zaproszony do nauczania w Konserwatorium Narodowym w Nowym Jorku, gdzie pozostał do 1895 r., po czym wrócił do domu. Zaczął uczyć w praskim konserwatorium, a później został jego dyrektorem. Aż do swojej śmierci w 1904 roku był odnoszącym sukcesy i lubianym kompozytorem, zarówno w swojej ojczyźnie, jak i na całym świecie.

Bedrich Smetana

Bedrich Smetana jest uważany za ojca czeskiej muzyki klasycznej, najbardziej znany ze swojego cyklu symfonicznego Moja ojczyzna i opery Sprzedana narzeczona. Urodził się w 1824 roku w Litomyślu, mieście w Czechach. Od dzieciństwa Bedrich Smetana rozwijał zamiłowanie do muzyki ludowej i pieśni, co można prześledzić w jego twórczości. Jego ojciec grał również w kwartecie smyczkowym i uczył młodego Bedricha gry na skrzypcach. Syn wolał jednak fortepian i dał swój pierwszy występ, gdy miał zaledwie 6 lat. W 1943 roku Smetana wyjechał do Pragi, gdzie uczęszczał do Praskiego Instytutu Muzycznego i poznał życie muzyczne Pragi, uczestnicząc w licznych koncertach muzyki klasycznej. Wtedy powiedział: "...pewnego dnia będę Lisztem w technice i Mozartem w kompozycji!". W 1848 r. otworzył prywatną szkołę muzyczną, która stała się bardzo popularna, zwłaszcza wśród czeskich nacjonalistów - ruchu, który kwitł w tym roku. Smetana wspierał ten ruch i napisał kilka utworów patriotycznych, w tym dwa marsze poświęcone Armii Obywatelskiej. Lata pięćdziesiąte XIX wieku były jednak smutne dla kompozytora. Stracił trzy córki, jego żona ciężko chorowała, a krytycy wydawali niepochlebne recenzje na temat jego muzyki. W 1856 roku zdecydował się rozpocząć nowe życie w Göteborgu w Szwecji, gdzie otworzył kolejną szkołę muzyczną, pracował jako dyrygent Towarzystwa Muzyki Klasycznej i zyskał profesjonalne uznanie. W swojej ojczyźnie talent Smetany został ostatecznie doceniony dopiero w 1866 roku wraz z wydaniem opery "Brandenburczycy". Od tego czasu jego kariera przeżywała wzloty i upadki, ale osiągnęła swój chwalebny szczyt, gdy publiczność po raz pierwszy usłyszała jego krąg symfoniczny "Ma Vlast", który Smetana skomponował pomimo głuchoty.

Johann Sebastian Bach

Nazwisko Bach i słowo muzyk od dawna były synonimami w Niemczech, ponieważ świat widział 56 muzyków z tego rodu. Jednak to Johann Sebastian Bach, genialny kompozytor i wirtuoz gry na organach, nadał blasku swojemu rodowemu nazwisku. Urodził się 31 marca 1685 roku w Eisenach, małym miasteczku w Turyngii. W wieku 10 lat został sierotą i był wychowywany przez swojego starszego brata Johanna Christopha, który był organistą w sąsiednim mieście. To właśnie jego brat uczył muzyki młodego Johanna Sebastiana. Później przeniósł się do Luneburga, gdzie uczęszczał do szkoły kościelnej i opanował techniki gry na skrzypcach, altówce, fortepianie i organach w wieku 17 lat. Oprócz tego Bach był śpiewakiem chóralnym, a później, gdy jego głos się załamał, został asystentem kuranta. W 1703 roku Bach został zatrudniony jako nadworny muzyk w kaplicy księcia Johanna Ernsta III. Zdobył tam tak dobrą reputację, że został później zaproszony do Arnstadt, gdzie został organistą w Nowym Kościele, gdzie napisał swoje najlepsze dzieła organowe. W 1723 roku przeniósł się do Lipska, aby zostać choralistą w kościele św. Tomasza, gdzie pozostał aż do śmierci z powodu udaru mózgu w 1750 roku. W roku swojej śmierci przeszedł nieudaną operację oczu, w wyniku której stracił wzrok. W tym trudnym czasie jego druga żona Anna Magdalena pomogła mu napisać ostatnie utwory muzyczne. Spuścizna artystyczna Bacha jest ogromna. Tworzył kompozycje we wszystkich ówczesnych gatunkach: oratoria, kantaty, msze, motety, muzykę na organy, fortepian i skrzypce.

Antonio Vivaldi

Antonio Vivaldi przeszedł do historii jako twórca gatunku koncertu instrumentalnego i ojciec muzyki orkiestrowej. Urodził się w Wenecji 4 marca 1678 roku. Vivaldi był słabym i chorowitym dzieckiem cierpiącym na astmę, co jednak nie powstrzymało go przed całkowitym poświęceniem się muzyce. Jego ojciec, Giovanni Batista, zawodowy skrzypek, nauczył swojego starszego syna Antonio gry na skrzypcach. Wraz z ojcem młody Antonio poznał najlepszych muzyków ówczesnej Wenecji i dawał koncerty w lokalnych kościołach. Pracował również jako nauczyciel gry na skrzypcach, a później jako dyrektor muzyczny w sierocińcu Ospedalle della Pieta. W międzyczasie komponował koncerty, utwory sakralne i muzykę wokalną, a w 1713 roku zdobył wielkie uznanie dzięki sakralnej muzyce chóralnej. Vivaldi zafascynował się światem opery i pracował zarówno jako kompozytor operowy, jak i impresario w Teatro San Angelo. W 1717 roku otrzymał prestiżową posadę na dworze książęcym w Manua jako dyrektor muzyki świeckiej i pracował tam do około 1720 roku. W tym czasie skomponował swoje znane na całym świecie arcydzieło Cztery pory roku. W latach trzydziestych jego kariera podupadła, gdy jego muzyka stała się niemodna i wielki kompozytor zmarł w biedzie. Świat potrzebował dwóch stuleci, aby ponownie odkryć i ocenić muzykę Vivaldiego, ponieważ po jego śmierci została ona pogrzebana w zapomnieniu. Na początku XX wieku odnaleziono wiele nieznanych wcześniej utworów, które natychmiast podbiły serca melomanów.

Giuseppe Verdi

Giuseppe Verdi był włoskim kompozytorem operowym. Od najmłodszych lat rozwijał edukację muzyczną z pomocą mecenasa i wkrótce zdominował włoską operę. W wieku 30 lat stał się jednym z najbardziej wpływowych kompozytorów operowych na całej scenie klasycznej. Jego najbardziej znane opery to Il Trovatore, Rigoletto i La Traviata. Co więcej, dzięki dochodom z udanych oper był w stanie stać się właścicielem ziemskim i skupić się na życiu prywatnym. Wkrótce jednak powrócił na scenę z nowym popularnym dziełem Aida (1871) i trzema arcydziełami: Otello, Requiem i Falstaff.

Charles Gounod

Twórczość Charlesa Gounoda sprzyjała rozwojowi gatunku opery lirycznej, która starała się wiernie oddać życie, emocje i wewnętrzny świat prostego człowieka. Kompozytor urodził się w 1818 roku w Paryżu i od wczesnego dzieciństwa wykazywał duże zainteresowanie muzyką. Jego matka uczyła go gry na fortepianie, jednak nie chciała, by jej syn został muzykiem. Nie udało się jednak stłumić pasji Gounoda do muzyki i w 1838 roku został przyjęty do Konserwatorium Paryskiego. Rok później otrzymał nagrodę Prix de Rome za kantatę Fernand. Dało mu to możliwość podróży do Włoch, gdzie rozwinął wielkie zainteresowanie muzyką sakralną i renesansową. Będąc bardzo religijnym człowiekiem, Gounod chciał nawet zostać księdzem w 1845 roku, ale jego miłość do muzyki okazała się silniejsza i zmienił zdanie. Niemniej jednak pozostał osobą wierzącą przez całe życie i skomponował wiele dzieł sakralnych, w tym słynne Ave Maria - kompozycję chóralną opartą na Preludium nr 1 Bacha z książki The Well-Tempered Clavier. Premiera jego pierwszej opery, Sapho, odbyła się w Operze Paryskiej w Salle Le Peletier w 1851 roku, ale spotkała się jedynie z chłodnym przyjęciem. Gounod nie odniósł żadnego sukcesu teatralnego aż do 1859 roku, kiedy napisał Fausta, swoją wielką operę i klejnot swojej spuścizny artystycznej. Nawet teraz Faust jest jedną z najczęściej wystawianych oper na świecie.

Johann Pachelbel

Johann Pachelbel był niemieckim kompozytorem i organistą z końca XVII wieku. Jest dobrze znany z tego, że doprowadził południowoniemieckie organy do szczytu ich popularności. W rzeczywistości był uważany za jednego z największych kompozytorów epoki środkowego baroku ze względu na swoją muzykę sakralną, świecką, chorał i fugę. Dziś najbardziej znany jest z Kanonu D, a także Chaconne f-moll i Toccaty e-moll na organy. Co więcej, jego muzykę można określić jako nieskomplikowaną, przejrzystą, która eksploruje wiele odmian form i technik, a także kombinacji instrumentalnych.