Šostakóvič & Prokof'ev: Teatro Comunale di Bologna

O wydarzeniu

W 1959 roku Szostakowicz skomponował swój I Koncert na wiolonczelę i orkiestrę w niezwykle krótkim czasie czterdziestu dni. Utwór ten został zadedykowany znanemu wiolonczeliście Mścisławowi Rostropowiczowi, z którym Szostakowicz dzielił głębokie zrozumienie wykraczające poza słowa. Anegdota z czasów, gdy mieszkali w tym samym kompleksie apartamentów, ilustruje tę więź. Pewnego dnia Szostakowicz zadzwonił do Rostropowicza i powiedział po prostu: "Przyjdź do mnie, muszę porozmawiać". Rostropowicz bez wahania podbiegł do przyjaciela i zastał go siedzącego w milczeniu przy kuchennym stole. Pozostali w ciszy przez godzinę, aż Szostakowicz nagle wykrzyknął: "Dziękuję, że wpadłeś". Ta głęboka relacja między kompozytorem i wiolonczelistą położyła podwaliny pod prezentację Koncertu nr 1 pod koniec września 1959 roku. Rostropovic, demonstrując swój niesamowity talent i poświęcenie, zapamiętał każdy fragment koncertu w zaledwie cztery dni. 4 października wykonał koncert w Wielkiej Sali Filharmonii Leningradzkiej pod batutą Evgeniya Mravinsky'ego. Zaledwie dwa dni później koncert został już nagrany na pamiętnej płycie pod dyrekcją Aleksandra Gauka.

Przechodząc do innego utworu, V Symfonia Siergieja Prokofiewa, ukończona latem 1944 roku, została opisana przez samego kompozytora jako "hymn na cześć wolnego i szczęśliwego człowieka, jego potężnych sił, jego czystego i szlachetnego ducha". Prokofiew skomponował tę symfonię w ciągu zaledwie jednego miesiąca, mieszkając w domu zapewnionym przez Związek Kompozytorów Radzieckich, położonym 300 kilometrów od Moskwy. Podczas jego pobytu obecni byli również koledzy Prokofiewa, Chaczaturian i Szostakowicz, którzy jako pierwsi usłyszeli symfonię w wersji fortepianowej. Symfonia ta prezentuje charakterystyczny styl Prokofiewa, charakteryzujący się szorstkimi gestami, fragmentami wyrzucanymi w powietrze i groteskowym humorem. W nawiedzający sposób krzyczy przeciwko bezsensowności wojny, jednocześnie uchwycając poczucie wyobcowania pośród szalonego entuzjazmu parad wojskowych. Symfonia miała swoją premierę 13 stycznia 1945 roku, w Moskwie oczekującej rychłego zakończenia konfliktu. Zaledwie dwa tygodnie później Armia Czerwona wkroczyła do Auschwitz, odsłaniając nowe pokłady horroru.