Koncert galowy w Pałacu Liechtenstein — pod Zamkiem Praskim

Artyści

Wolfgang Amadeusz Mozart

Wolfgang Amadeusz Mozart, prawdopodobnie najważniejszy kompozytor wszech czasów, był austriackim kompozytorem końca XVIII wieku. Urodził się w 1756 roku w Salzburgu i od dzieciństwa wykazywał niezwykły talent muzyczny. Od piątego roku życia skomponował ponad 600 utworów, w tym koncerty, symfonie, utwory religijne i opery, zanim zmarł przedwcześnie w wieku 35 lat. Jego wpływ na kolejne pokolenia jest nie do przecenienia – Ludwig van Beethoven napisał o Mozarcie, że „potomni nie zobaczą takiego talentu przez kolejne 100 lat”. Pomimo ogromnego sukcesu swoich kompozycji i uznania, jakim cieszył się w całej Europie, Mozart nie osiągnął bezpieczeństwa finansowego i został pochowany w nieoznakowanym grobie na cmentarzu św. Marka w Wiedniu.

Franz Schubert

W ciągu swojego dość krótkiego życia Franz Schubert, jeden z ojców romantyzmu w muzyce, był zawsze niedocenianym geniuszem, który nigdy nie zyskał publicznego uznania. Tylko jego rodzina i przyjaciele byli zachwyceni jego muzyką, a większość jego utworów została odkryta i opublikowana dopiero wiele lat po jego śmierci. Franz Schubert urodził się 31 marca 1797 roku na przedmieściach Wiednia. Jego ojciec i najstarszy brat byli muzykami-amatorami i nauczyli go grać na fortepianie i skrzypcach. W wieku 11 lat Schubert był śpiewakiem w chórze parafii Lichtenthal, a później przeszedł przesłuchanie u Antonio Salieriego i został przyjęty do chóru cesarskiego. W tym okresie młody Franz zaczął komponować własne utwory. Jednak po zmianie głosu musiał opuścić chór i w 1814 roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w tej samej szkole parafialnej, co jego ojciec. Nigdy nie przestał komponować i cztery lata później postanowił rzucić nauczanie i całkowicie poświęcić się muzyce. Z tego powodu pokłócił się z ojcem i miał trudności z wiązaniem końca z końcem. W 1818 roku Schubert wyjechał do Wiednia, gdzie poznał Vogla. Razem dawali prywatne koncerty w małych kręgach arystokratycznych, grając głównie pieśni, których Schubert napisał około 600. Franz Schubert dał tylko jeden duży publiczny koncert w całym swoim życiu w marcu 1828 roku, który został bardzo ciepło przyjęty przez publiczność. Jednak jego zdrowie pogarszało się i w listopadzie tego samego roku zmarł na gorączkę tarczycy w wieku 31 lat.

Antonín Dvořák

Antonín Dvořák jest uważany za jednego z najbardziej znanych i wybitnych Czechów na świecie, ponieważ jego twórczość muzyczna zyskała międzynarodowe uznanie już za jego życia. Urodził się w 1841 roku w małej czeskiej wiosce w rodzinie rzeźnika. W wieku 6 lat Dvořák rozpoczął naukę gry na skrzypcach i od razu stało się oczywiste, że chłopiec ma wyjątkowy talent muzyczny. W późniejszym okresie życia uczył się gry na fortepianie i organach, jednocześnie pracując w rzeźni. Po ukończeniu 16 lat Dvořák został przyjęty do szkoły organowej w Pradze, która kształciła przyszłych profesjonalnych kompozytorów. Po ukończeniu studiów pozostał w Pradze, dołączył do orkiestry Karela Komzaka i zaczął aktywnie komponować własną muzykę. Jednakże miał trudności z utrzymaniem się i zawsze musiał dorabiać, grając muzykę w kościołach i udzielając prywatnych lekcji muzyki. W końcu rok 1874 stał się punktem zwrotnym w jego życiu, kiedy to zdobył stypendium finansowe w austriackim konkursie za 15 zgłoszonych utworów. Pozwoliło mu to odejść z orkiestry i poświęcić się całkowicie komponowaniu. W tym okresie napisał swoje Tańce słowiańskie, Duety morawskie i Koncert skrzypcowy, które przyniosły mu ogromny sukces. W 1892 roku został zaproszony do nauczania w Narodowym Konserwatorium w Nowym Jorku, gdzie pozostał do 1895 roku, po czym powrócił do ojczyzny. Rozpoczął nauczanie w konserwatorium w Pradze, a później został jego dyrektorem. Aż do śmierci w 1904 roku był odnoszącym sukcesy i lubianym kompozytorem, zarówno w swojej ojczyźnie, jak i na całym świecie.

Bedřich Smetana

Bedřich Smetana jest uważany za ojca czeskiej muzyki klasycznej, najbardziej znanego z cyklu symfonicznego Moja ojczyzna i opery Sprzedana narzeczona. Urodził się w 1824 roku w Litomyšlu, mieście w Czechach. Od dzieciństwa Bedřich Smetana darzył sympatią muzykę ludową i pieśni, co można dostrzec w jego twórczości. Jego ojciec grał również w kwartecie smyczkowym i uczył młodego Bedřicha gry na skrzypcach. Jednak syn wolał fortepian i swój pierwszy koncert fortepianowy dał w wieku zaledwie 6 lat. W 1943 roku Smetana wyruszył do Pragi, gdzie uczęszczał do Praska Instytutu Muzycznego i zapoznał się z praskim życiem muzycznym, uczestnicząc w licznych koncertach muzyki klasycznej. Wtedy powiedział: „... pewnego dnia będę Lisztem w technice i Mozartem w kompozycji!”. W 1848 roku otworzył prywatną szkołę muzyczną, która stała się bardzo popularna, zwłaszcza wśród czeskich nacjonalistów – ruchu, który w tym roku przeżywał rozkwit. Smetana wspierał ten ruch i napisał kilka utworów patriotycznych, w tym dwa marsze poświęcone Armii Obywatelskiej. Jednak lata 50. XIX wieku były dla kompozytora smutnym okresem. Stracił trzy córki, jego żona była ciężko chora, a krytycy wystawiali jego muzyce niepochlebne recenzje. W 1856 roku postanowił rozpocząć nowe życie w Göteborgu w Szwecji, gdzie otworzył kolejną szkołę muzyczną, pracował jako dyrygent Towarzystwa Muzyki Klasycznej i zyskał uznanie zawodowe. W swojej ojczyźnie talent Smetany został w końcu doceniony dopiero w 1866 roku, wraz z premierą jego opery „Brandenburczycy”. Od tego czasu jego kariera przechodziła wzloty i upadki, ale osiągnęła swój szczyt, gdy publiczność po raz pierwszy usłyszała jego cykl symfoniczny „Ma Vlast”, który Smetana skomponował pomimo utraty słuchu.

Johann Sebastian Bach

Nazwisko Bach i słowo „muzyk” od dawna były w Niemczech synonimami, ponieważ świat poznał 56 muzyków z tej rodziny. Jednak to Johann Sebastian Bach, genialny kompozytor i wirtuoz gry na organach, przyniósł chwałę swojemu rodowi. Urodził się 31 marca 1685 roku w Eisenach, małym miasteczku w Turyngii. W wieku 10 lat został sierotą i wychowywał go starszy brat Johann Christoph, który był organistą w sąsiednim mieście. To właśnie brat uczył młodego Johanna Sebastiana muzyki. Później przeniósł się do Lüneburga, gdzie uczęszczał do szkoły kościelnej i w wieku 17 lat opanował technikę gry na skrzypcach, altówce, fortepianie i organach. Poza tym Bach był śpiewakiem chóralnym, a po zmianie głosu został asystentem kantora. W 1703 roku Bach został zatrudniony jako muzyk dworski w kaplicy księcia Johanna Ernsta III. Zdobył tam tak dobrą reputację, że później został zaproszony do Arnstadt, aby zostać organistą w Nowym Kościele, gdzie napisał swoje najlepsze utwory organowe. W 1723 roku przeniósł się do Lipska, aby zostać kantorem w kościele św. Tomasza, gdzie pozostał aż do śmierci na skutek udaru mózgu w 1750 roku. W roku swojej śmierci przeszedł nieudaną operację oczu, w wyniku której stracił wzrok. W tym trudnym okresie jego druga żona, Anna Magdalena, pomagała mu w komponowaniu ostatnich utworów muzycznych. Spuścizna artystyczna Bacha jest ogromna. Tworzył kompozycje we wszystkich gatunkach muzycznych tamtej epoki: oratoria, kantaty, msze, motety, utwory na organy, fortepian i skrzypce.

Antonio Vivaldi

Antonio Vivaldi przeszedł do historii jako twórca gatunku koncertu instrumentalnego i ojciec muzyki orkiestrowej. Urodził się w Wenecji 4 marca 1678 roku. Vivaldi był słabym i chorowitym dzieckiem cierpiącym na astmę, jednak nie powstrzymało go to przed całkowitym poświęceniem się muzyce. Jego ojciec, Giovanni Batista, zawodowy skrzypek, nauczył swojego starszego syna Antonio gry na skrzypcach. Dzięki ojcu młody Antonio poznał najlepszych muzyków ówczesnej Wenecji i dawał koncerty w lokalnych kościołach. Pracował również jako nauczyciel gry na skrzypcach, a później jako dyrektor muzyczny w sierocińcu Ospedalle della Pieta. W międzyczasie komponował koncerty, utwory sakralne i muzykę wokalną, a w 1713 roku zdobył wielkie uznanie dzięki swojej sakralnej muzyce chóralnej. Vivaldi zafascynował się światem opery i pracował zarówno jako kompozytor operowy, jak i impresario w Teatro San Angelo. W 1717 roku uzyskał prestiżowe stanowisko dyrektora muzyki świeckiej na dworze księcia w Manua i pracował tam do około 1720 roku. W tym czasie skomponował swoje światowej sławy arcydzieło Cztery pory roku. W latach 30. XVIII wieku jego kariera podupadła, ponieważ jego muzyka wyszła z mody, a wielki kompozytor zmarł w biedzie. Świat potrzebował dwóch stuleci, aby na nowo odkryć i docenić muzykę Vivaldiego, która po jego śmierci popadła w zapomnienie. Na początku XX wieku odkryto wiele nieznanych wcześniej utworów, które natychmiast podbiły serca miłośników muzyki.

Georges Bizet

Georges Bizet poświęcił swoje stosunkowo krótkie życie, które trwało 36 lat, teatrowi muzycznemu. Opera Carmen, perła jego twórczości, nadal jest jedną z najczęściej wystawianych oper na świecie. Urodził się w 1838 roku w rodzinie o muzycznym wykształceniu – jego ojciec był nauczycielem śpiewu, a matka profesjonalną pianistką. W wieku 4 lat młody George potrafił już czytać nuty i grać na fortepianie, a sześć lat później został przyjęty do Konserwatorium Paryskiego. Po ukończeniu studiów Bizet zdobył prestiżową nagrodę Prix de Rome za swoją kantatę Clovis et Clotilde, co pozwoliło mu przez pięć lat pracować wyłącznie nad własnymi kompozycjami. W latach 1857–1860 spędził cztery dość beztroskie lata we Włoszech, gdzie podróżował, komponował i rozwijał swój talent. Po powrocie do Paryża napotkał trudności i bardzo ciężko było mu zdobyć uznanie dla swojej muzyki. Aby zarobić na życie, udzielał prywatnych lekcji, komponował lekką muzykę rozrywkową i aranżował utwory fortepianowe innych kompozytorów. W rzeczywistości mógłby z łatwością zostać odnoszącym sukcesy pianistą, ponieważ był wirtuozem fortepianu i kiedyś zaimponował samemu Franzowi Lisztowi wykonaniem jednego z jego utworów fortepianowych. Georges Bizet nie szukał jednak łatwego sposobu na zarobienie pieniędzy i był nieugięty w swoim zamiarze komponowania wyłącznie muzyki. W 1872 roku napisał dwie opery, Djamileh i L'Arlesienne, które zostały przyjęte bardzo chłodno, ale obecnie są uważane za przejaw artystycznej dojrzałości Bizeta. Tuż przed śmiercią w 1875 roku w Operze Komicznej miała miejsce premiera Carmen, ale opinia publiczności była raczej negatywna. Georges Bizet, który za życia nie zaznał publicznego uznania, jest obecnie jednym z najsłynniejszych kompozytorów operowych w historii.

Johann Strauss

Johann Strauss Jr., znany również jako król walca, jest najsłynniejszym austriackim kompozytorem muzyki tanecznej i operetek. Urodził się w 1825 roku na przedmieściach Wiednia. Mimo że jego ojciec, Johann Strauss I, był szanowanym kompozytorem, całkowicie sprzeciwiał się decyzji syna, aby poświęcić życie muzyce, i chciał, aby został bankierem. W związku z tym chłopiec musiał uczyć się gry na skrzypcach dosłownie w tajemnicy. Jego nauczycielem był Franz Amon, pierwszy skrzypek w orkiestrze ojca. W międzyczasie młody Strauss poszedł do politechniki na prośbę ojca. W 1844 roku Johann Strauss Jr. założył własną małą orkiestrę, która występowała w różnych kasynach i restauracjach. Jednak jego ojciec, mający duże wpływy na lokalnej scenie muzycznej, dołożył wszelkich starań, aby orkiestra jego syna została wykluczona z występów w popularnych miejscach i podczas popularnych wydarzeń. Nie powstrzymało to jednak młodego Straussa przed osiągnięciem sukcesu w Austrii. Po śmierci ojca Strauss połączył obie orkiestry i rozpoczął trasę koncertową po Austrii i sąsiednich krajach. Zarówno on, jak i jego młodsi bracia, którzy również byli kompozytorami, cieszyli się sławą dzięki swojej muzyce tanecznej, która w tamtych czasach brzmiała bardzo nowocześnie i nowatorsko. Johann Strauss podróżował również do Stanów Zjednoczonych, gdzie pobił rekord, dyrygując orkiestrą liczącą 1000 osób. Aż do swojej śmierci w 1899 roku Strauss cieszył się ogromną popularnością dzięki swojej lekkiej i żywej muzyce, pełnej radości, zapału do życia i przyjemności. Jego utwory celebrują piękno natury, szum wody, podmuch wiatru i szelest liści drzew.